بورس یا بازار بورس، بازاری متشکل است که وجوه مازاد افراد را به سمت شرکت‌ها و صنایع هدایت می کند و شرکت‌ها را تامین مالی می‌کند. سرمایه‌گذاران در مقابل پولی که می‌دهند، بخشی از سهام شرکت را می‌خرند. این سهام همانند سند مالکیت می باشد و نشان‌دهنده سهیم بودن سرمایه‌گذاران در سود و زیان شرکت می باشد. در کل بورس بازاری می باشد که در آن دارایی‌ها خرید و فروش می‌شوند.
ما در این مقاله همه چیز درباره بورس و اصطلاحات بورس را به شما ارائه می دهیم .همچنین اگر شما علاقمند به مشارکت و سرمایه گذاری در شهرهای جدید هستید, ما به شما پیشنهاد می کنیم به آگهی های املاک در وب سایت شهرهای جدید سری بزنید.
بورس کلمه‌ای فرانسوی می باشد و در زبان فرانسه به معنای کیف پول می‌باشد. بورس یا بهابازار(به فرانسوی: Bourse) بازاری است که در آن کالا و اوراق بهادار معامله می شود در مجموع می توان گفت: بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف معامله می شود. بورس خودش یک بازار می باشد و نیازی به کلمه بازار در ابتدای آن نیست. می توانیم به جای کلمه بورس از عبارتهایی مثل بازار سرمایه یا بازار سهام که به‌مراتب فنی‌تر و درست‌تر می باشند استفاده کرد. تشکیل بازار بورس، جمع کردن سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آنها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، و شفاف می باشد. تشکیل این بازارها مفهوم اولیه و ساده شراکت، یعنی تقسیم سود و زیان احتمالی میان شریکها می باشد.
برای فهمیدن اینکه واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر بهتر است از “بازار” و تعریف آن آغاز کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت: بازار مکانی می باشد که در آن خرید و فروش صورت می گیرد.
هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده ارتباط برقرار شود و معامله ای انجام پذیرد بازار تشکیل شده است. این شرایط می تواند مکانی خاص یا شبکه ای ارتباطی مثل اینترنت باشد.
به طور کلی در بازارها دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند.
دارایی های واقعی دارایی های فیزیکی می باشند مثل زمین، ساختمان و انواع کالاها مانند وسیله نقلیه، لوازم خانگی و …
دارایی های مالی یا دارایی های کاغذی اسناد هستند،مانند: سهام و اوراق مشارکت.
به روایتی واژه ی بورس از نام خانوادگی فردی به نام «واندر بورس» گرفته شده است. که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک زندگی می کرده است. و صرافان شهر در مقابل خانه ی او جمع می شدند و داد وستد کالا، پول و اوراق بهادار انجام می دادند این نام بعدها به کلیه ی اماکنی گفته شد که محل داد وستد پول، کالا و اوراق بهادار بودند.
درسال 1460 میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر «آنورس» بلژیک تأسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال 1602 میلادی در بورس آمستردام بود. البته کمپانی هند شرقی هلند اولین شرکت سهام نیست، بلکه اولین شرکت سهامی در سال 1553 میلادی با نام «مسکووی» در روسیه تأسیس شد.
تأسیس بورس در ایران، به سال 1315هجری‌شمسی برمی‌گردد. در این سال، فردی بلژیکی پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه کرد و به مسئولان ایرانی ارائه کرد، اما با توجه به شرایط آن زمان و جنگ جهانی دوم، بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از 25سال تأخیر افتاد.
در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگانی از وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل شد و موافقت‌‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
سپس در اواخر همان سال یعنی سال 41، هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیر کل این بازار برای شرکت در راه‌اندازی بورس ایران، به کشورمان آمدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب شد و برای اجرا شدن از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
تقریباً یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن‌ماه سال 1346 و با انجام چند معامله روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگ‌ترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن زمان به شمار می‌رفت، به‌طور رسمـی فعالیت خود را آغاز کـرد.
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معینی انجام می شود و به طور منظم و دائم فعال می باشد بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد اولیه مورد معامله قرار می گیرد. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می گیرد نامگذاری می شود. مثل بورس نفت و بورس گندم.
بورس ارز، همان طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول های خارجی انجام می شود. این بورس در کشور ما فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت دارد.
دربورس اوراق بهادار دارایی های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… معامله می شود. به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به طور رسمی در محل معینی ایجاد می شود “بورس اوراق بهادار” گفته می شود.
تالار بورس جایی می باشد که در آن، کارگزاران سهام را معامله می‌کنند. تابلویی در تالار بورس می باشد که قیمت لحظه‌ای سهام را نمایش می‌دهد. تالار بورس به دو دسته اصلی و فرعی تقسیم می‌شود. در تالار اصلی شرکت‌هایی هستند که خود را با قوانین سازمان بورس تطبیق داده‌اند. تالار فرعی نیز شامل شرکت‌هایی می باشد که به صورت آزمایشی در آن فعالیت کرده و در صورتی که بتوانند خود را با قوانین وفق دهند، در تالار اصلی فعالیت خواهند کرد.
این ساختمان مکانی است برای انجام معاملات بورس که کارهای آن آنلاین می باشد. هسته مرکزی بورس ایران در تهران دایر است که به آن تالار بورس تهران می گویند و محل آن در خیابان حافظ تقاطع خیابان جمهوری می باشد.
کارگزاری به انگلیسی Broker به اختصار کارگزار، نوعی مؤسسه مالی در بازارهای بورس است، که با اخذ مجوز از سازمان بورس واسطه ای است بین خریدار و فروشنده سهام، کارگزاریها اغلب در معاملات، به نمایندگی از خریدار یا فروشنده سهام، وظیفه خرید و فروش را انجام می‌دهند و در ازای آن نیز کارمزد دریافت می کنند.
تأسیس شرکت کارگزاری یا اشتغال در آنها نیاز به پذیرفته شدن در آزمون‌های کارگزاری دارد. کارگزاریها علاوه بر خرید و فروش اوراق بهادار، به نمایندگی از سهامداران می‌توانند وظایف دیگری مانند آموزش، ارائه خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری یا بازارگردانی را نیز انجام دهند.
برای ورود به بورس، ابتدا باید درباره آن مطالعه کرد. پس از کسب اطلاعات کافی به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه کرده و برای فعالیت در بورس، کد بورسی دریافت کرد. با دریافت کد بورسی و شروع خرید و فروش، رسماً وارد بازار سرمایه می شوید و می‌توانید سهام مختلف را معامله کنید.
کد بورسی یا کد سهامداری شناسه‌ای می باشد که به تشخیص افراد حقوقی و حقیقی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار کمک می‌کند. کد بورسی، کدی کاملا یکتا برای شخص می باشد که به وسیله آن می‌توانید در بازار سهام ایران فعالیت کنید. هر فرد فقط یکبار می‌تواند کد بورسی دریافت کند. با مراجعه به کارگزاری ها، و انجام مراحل ثبت نام کد بورسی دریافت می‌شود. در ابتدا باید اطلاعات وارد سامانه سجام شود و بعد از دریافت کد ده رقمی که به شماره ثبت شده در سامانه پیامک می شود باید احراز هویت انجام شود و بعد از مراحل احراز هویت و دریافت کد بورسی مرحله بعد مراجعه حضوری یا آنلاین به کارگزاری مورد نظرتان است که درآن ثبت نام کنید و نام کاربری و پسورد ورود به کارگزاری برای خرید و فروش دریافت کنید.
بعضی از کارگزاریها، خودشان اطلاعات هویتی شما را دریافت می کنند و در سامانه سجام حساب کاربری ایجاد می‌کنند. اما بعضی از کارگزاری‌های دیگر باید خودتان در سامانه سجام نام‌نویسی کنید و سپس با کد پیگیری 10 رقمی سجام که دریافت می کنید به ادامه روند ثبت‌نام بپردازید. البته الان به خاطر شرایط کرونا تمام مراحل در برخی از کارگزاریها به صورت اینترنتی و آنلاین می باشد.
کد بورسی از 3 حرف و 5 عدد تشکیل شده که 3 حرف آن از ابتدای نام خانوادگی فرد گرفته می شود. 5 عدد بصورت تصادفی انتخاب می شود. برای مثال اگر آقای علی غفوری برای دریافت کد معاملاتی اقدام کند، پس از انجام دادن تمامی مراحل، کدی به شکل «غفور 70911» دریافت خواهد کرد.
همه متقاضیان می‌توانند کد بورسی دریافت کنند ولی دسترسی افراد زیر 18 سال محدودتر می باشد و آنها برای احراز هویت باید همراه با ولی قانونی یا قیم خود به مراکز پیشخوان مراجعه کرده و فرم‌های مربوطه را تکمیل کنند.
قبلاً محدودیت‌های بیشتری برای دریافت کد بورسی وجود داشت و تنها دارندگان مدرک دیپلم کد سهامداری دریافت می کردند اما الان محدودیتی ندارد.
می‌توانید با کد بورسی یکتای خود در چندین کارگزاری ثبت نام کنید.
قبل از وجود سامانه سجام، داوطلبان می‌توانستند به تعداد دلخواه کد بورسی دریافت کنند. با وجود سامانه سجام، دیگر این امکان وجود ندارد. کسانی که قبل از راه‌اندازی سامانه سجام کد بورسی داشته‌اند و پس از ثبت نام در سجام نیز کد بورسی جدید گرفته‌اند و حال دو کد بورسی دارند، باید اقدام به تجمیع کد بورسی خود کنند تا بتوانند معاملات انجام دهند.
در ادامه عبارت ها و اصطلاحات رایج در بورس را معرفی می کنیم:
سهم یک برگه دارای ارزش یا همان ورق بهادار می باشد که با خرید آن می‌توانید بخشی از مالکیت یک شرکت را در اختیار داشته باشید. به زبان ساده می‌توان گفت که هر سهم حاصل تقسیم سرمایه یک شرکت بر یک عدد مشخص می باشد. ارزش اسمی هر سهم طبق قانون 1000 ریال می باشد. ارزش اسمی شرکت‌های مختلف با توجه به وضعیت فعالیتی که دارند، عددی بیشتر یا کمتر از این مقدار می باشد. با ارزش اسمی سهم می‌توان تعداد سهام و میزان سرمایه یک شرکت را نشان داد. برای مثال، اگر سرمایه یک شرکت در ترازنامه 2500 میلیارد ریال باشد، با تقسیم این عدد بر 1000 ریال، تعداد سهام آن به دست می‌آید که 5/2 میلیارد عدد است.
شرکت‌ها برای تأمین هزینه‌های خود سهام خود را به عموم مردم می فروشند. کسی که سهام شرکتی را می خرد، مالکیت بخشی از آن را در اختیار دارد و می‌تواند در رأی‌گیری مجمع عمومی آن شرکت کند. سهامدار می‌تواند در سود شرکت سهیم شود و علاوه بر آن، از افزایش ارزش سهمش نیز برخوردار شود.
سبد یا پرتفوی به مجموعه سهم‌هایی می گویند که سهامدار آنها را خریداری کرده باشد. هدف از تشکیل سبد سهام این است که ریسک ضررپایین باشد و بین سهام مختلف تقسیم شود. انتخاب سبد مناسب یکی از جنبه‌های مهم مدیریت سرمایه‌گذاری می باشد. که چه سهم هایی را خریداری کنیم که احتمال بالا رفتن ارزش آنها بیشتر است.
افرادی که در بازار بورس مشغول به فعالیت می باشند، احتمالا تا به حال اصطلاح ديده بان پيشرفته بازار بورس را شنیده باشند. در واقع در بسیاری از مواقع ما می شنویم که سهم فلان رو در دیده بان خود اضاف کنید و در زمان مناسب وارد آن شوید. دیده بان بازار بورس در واقع فضایی است که سازمان بورس در سایت خود و همین طور کارگزاری ها ایجاد کرده اند تا ما سهام هایی که دوست داریم همیشه دم دست باشند و رصدشان کنیم و افزایش و کاهش های قیمتی، افزایش حجم، ارزش لحظه ای معاملات، مقدار سود تقسیمی و … آن ها را زیر نظر داشته باشیم تا در زمانی مناسب به خرید و فروش آنها اقدام کنیم ایجادشان کنیم ديده بان پيشرفته بازار بورس به ما کمک می کند تا از سردرگمی و به دنبال گشتن سهام های دلخواهمان جلوگیری شود و تمام سهام هایی که دوست داریم زیر نظر داشته باشیم را مانند سبد سهام خود در دیده بان بازار به صورت یکجا داشته باشیم و تحت نظرشان بگیریم. در ضمن ديده بان پيشرفته بازار بورس اگر کامل و از صنایع مختلف بورسی گردآوری شده باشد، می تواند روند کلی بازار را نشان دهد.
نماد نام اختصاری شرکتی می باشد که در بورس حضور دارد. حرف اول هر نماد مربوط به صنعتی است که شرکت در آن زمینه فعالیت می‌کند و ادامه آن نیز خلاصه نام شرکت می باشد. برای مثال نماد وپاسار (بانک پاسارگاد) "و" مربوط به گروه بانک، می باشد، پاسارهمان پاسارگاد می باشد.
وقتی شرکتی برای اولین بار سهام خود را در معرض خرید عموم قرارمی دهد، و در بورس عرضه می کند عرضه اولیه عمومی صورت گرفته است.
ترازنامه یک صورت مالی می باشد که سرمایه (حقوق صاحبان سهام) و دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت در آن نوشته می‌شود. در ترازنامه، اول دارایی‌ها، بعد از آن بدهی‌ها و در پایان حقوق سهامداران ثبت می‌شود. ترازنامه به این دلیل برای سهامداران مهم می باشد که با بررسی آن از قدرت شرکت مطلع می شوند و وضعیت آن را در آینده پیش‌بینی می کنند.
به جلسه‌ای که در آن، مدیران و سهامداران برای بررسی و تصمیم‌گیری مسائل مهم شرکت گرد هم می‌آیند اصطلاحاً مجمع می گویند. همه سها‌داران شرکت، متناسب با سهمی که دارند، در صورت رأی‌گیری حق رأی دارند. جلسه مجمع باید حداقل 10 روز قبل از برگزاری، توسط هیئت مدیره شرکت اطلاع‌رسانی شود. مجمع‌هایی که تشکیل می شوند دو دسته‌اند: مجمع عادی سالیانه و مجمع فوق‌العاده.
در مجمع عادی سالیانه، هیئت مدیره هر یک سال یک بار باید سهامداران را دعوت و گزارش عملکرد را به آنها ارائه دهد. در این مجمع، درباره مواردی از قبیل تقسیم سود به سهامداران و انتخاب اعضای هیئت مدیره تصمیم‌گیری و رأی‌گیری می کنند.
به غیر از مجمع سالیانه، هر مجمع دیگری که برگزار شود، مجمع فوق‌العاده است و در آن، اغلب درباره مواردی مانند افزایش سرمایه، تغییر نام، نشانی و… شرکت تصمیم‌گیری می‌کنند.
هیات مدیره به مجموعه 5 تا 9 نفری می گویند که توسط سهامداران انتخاب می‌شوند و وظیفه آنها اداره شرکت می باشد.
سال مالی که به آن دوره مالی نیز گفته می شود، دوره‌ای می باشد که شرکت‌ها در پایان آن و در تاریخ معینی باید گزارش عملکرد خود را ارائه دهند. آغاز سال مالی شرکت‌ها ممکن است با هم متفاوت باشد، اما طول هر سال مالی معمولاً 12 ماه می باشد. شرکت‌ها باید حداکثر تا چهار ماه بعد از سال مالی، مجمع عمومی سالیانه تشکیل بدهند و حداکثر هشت ماه بعد از تشکیل مجمع عمومی سالیانه و تصویب صورت‌های مالی، سود نقدی سهامداران را به آنها پرداخت کنند. برای مثال، اگر سال مالی از آبان شروع شود، شرکت باید گزارش‌های منتهی به سال مالی منتهی به 31 مهر را ارائه دهد.
در صورت حساب سود و زیان، میزان درآمد و هزینه و در نهایت سود و یا زیان شناسایی شده شرکت نشان داده می شود. به این دلیل صورت حساب سود و زیان اهمیت دارد که میزان سودآوری شرکت را نشان می‌دهد و از عوامل تصمیم‌گیری سهامدار می باشد.
سود هر سهم (EPS) معادل عبارت انگلیسی Earning Per Share می باشد و سودی است که به هر سهم تعلق می‌گیرد. اگر کل سود را پس از کسر مالیات بر تعداد سهم‌ها تقسیم کنیم، سود هر سهم به دست می آید. EPS تحقق یافته، سودی است که در سال مالی بدست آمده و EPS پیش‌بینی شده سودی است که شرکت برای سال مالی پیش‌رو پیش‌بینی می‌کند.
شرکت‌ها، الزاماً همه سود هر سهم را بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و ممکن است بخشی از آن را به توسعه شرکت و امور مشابه آن اختصاص بدهند. به میزان سودی که از هر سهم بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم (Dividend Per Share) می گویند. تصمیم‌گیری میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأی‌گیری از سهامداران است.
کدال (Codal) کوتاه شده عبارت Comprehensive Database Of All Listed Companies به معنی سامانه اطلاعات جامع شرکت‌های فهرست شده در بورس می باشد. در بازار سرمایه قوانینی وجود دارد که از سرمایه‌گذاران حمایت می شود. سرمایه‌گذاران باید با دسترسی داشتن به اطلاعات مختلف شرکت‌ها، وضعیت آنها را از دیدگاه مختلف بررسی کنند. کدال، سامانه‌ای برای نگهداری و انتشار الکترونیکی اطلاعات مالی و اطلاعات مربوط به سهام شرکت‌های ثبت شده در بورس اوراق بهادار ایران می باشد و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات موجود در آن می‌توانند وضعیت شرکت‌ها را تجزیه و تحلیل و بررسی کنند.
شاخص بورس، عددی می باشد که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا کاهش این بازار را نشان می‌دهد. در بورس فقط یک شاخص وجود ندارد بلکه چند شاخص مختلف است که هر کدام وضعیت بورس را از جنبه ویژه ای به ما نشان می‌دهد. محاسبه هر یک از این شاخص‌ها با فرمول متفاوتی انجام می شود.
ممکن است در رسانه‌ها شنیده باشید که شاخص امروز بورس با مثلاً 1000 واحد رشد به 320 هزار واحد رسیده است. میزان تغییرات شاخص مهم می باشد نه فقط عدد شاخص. برای ارزیابی کیفی همه فرآیندها معمولاً شاخص (Index) یا معیاری کمی تعیین می‌کنند که با بررسی آن می‌توان گذشته، حال و آینده را تجزیه وتحلیل کرد. در بورس نیز شاخص و به عبارت بهتر شاخص‌هایی تعریف شده اند که می‌توانند معیاری مناسب برای ارائه وضعیت آن باشند. شاخص کل یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که همه فعالان بازار سرمایه باید با آن آشنا باشند.
برای محاسبه شاخص، یک سال مشخص به عنوان پایه یا مبنا در نظر می گیرند و پس از تقسیم کردن ارزش جاری بر ارزش سال مبنا، عدد حاصل در 100 ضرب می کنند. در هر بازار بورس اوراق بهادار، بسته به نیاز و کارایی، شاخص‌های زیادی تعریف و محاسبه می‌شود. برای مثال، در سهام بورس آمریکا، شاخص داو جونز Dow Jones تغییرات 30 شرکت صنعتی، 20 شرکت حمل و نقل و 15 شرکت خدماتی را نشان می دهد.
تحلیل فاندامنتال یا تحلیل بنیادی نوعی تحلیل می باشد که در آن، تمرکز بر پارامترهای بنیادی مبتنی بر مدیریت و قدرت شرکت بوده و بر اساس آن، سهام ارزیابی و قیمت بنیادی آن تخمین زده می‌شود. در تحلیل بنیادی یک شرکت، بدهی‌ها، دارایی‌ها، میزان فروش، نوع بدهی، سهم بازار و… مورد ارزیابی قرار می گیرد و در نهایت با استفاده از این اطلاعات ارزش ذاتی سهم تخمین زده می‌شود. تحلیل فاندامنتال برای تجزیه و تحلیل رشد سهام در بلندمدت است و در نوسانات کوتاه‌مدت سهام کاربردی ندارد. در تحلیل فاندامنتال، گذشته و آینده ارزش سهام در نظر گرفته می‌شود.
در تحلیل تکنیکال یا تحلیل فنی، اعتقاد بر این می باشد که قیمت سهام را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. تحلیلگران فنی اعتقاد دارند که علی‌رغم نوسان‌های روزانه، قیمت سهام از الگوهای خاصی پیروی می‌کند که برای مدت طولانی تغییری نمی‌کند. یکی از ابزارهای مهم برای تحلیلگران فنی، نمودارها می باشد. تحلیلگران تکنیکال، وضعیت سهم را در کوتاه‌مدت و بلندمدت پیش‌بینی می‌کنند. آنها رفتار بازار را با روش‌های محاسباتی پیش‌بینی می‌کنند و زمان خرید و فروش یک سهم را پیشنهاد می کنند.
دامنه نوسان، حداکثر مقدار مجاز کاهش و افزایش قیمت یک سهم در معاملات روزانه می باشد. قبلاً، دامنه نوسان در بورس اوراق بهادار تهران 5 درصد بود. ولی الان به مثبت 6 و منفی 3 تغییر پیدا کرده است یعنی قیمت ابتدای روز هر سهم می‌تواند حداکثر به اندازه 3 درصد کاهش یا 6 درصد افزایش یابد. یکی از دلایل اصلی وجود محدودیت دامنه نوسان، جلوگیری از ضرر و زیان ناگهانی سهامداران می باشد. البته استثنائاتی وجود دارد؛ مثلاً در اولین روز معامله پس از برگزاری مجمع عمومی سالیانه و اولین روز معامله پس از تصویب افزایش سرمایه و… نوسان نامحدود خواهد شد.
نسبت P/E در واقع نسبت قیمت به درآمد هر سهم و یکی از معیارهای مهم در ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها می باشد.
وقتی حجم عرضه یک سهم بیشتر از تقاضای آن باشد صف فروش و وقتی حجم تقاضای آن نسبت به عرضه‌اش بیشتر شود، صف خرید برای آن تشکیل خواهد شد. یکی از دلایل تشکیل صف خرید یک سهم، اقبال مردم به آن سهم می باشد و از دلایل تشکیل صف فروش عدم استقبال سهامداران نسبت به آن می باشد.
گاهی صف‌های خرید و فروش در اثر اخبار مربوط به شرکت تشکیل می‌شود. برای مثال اگر شرکتی افزایش سرمایه بدهد، ارزش سهام آن بالاتر رفته و صف خرید برای آن تشکیل می‌شود. در این مواقع کسانی که زودتر خرید می‌کنند، سود بیشتری به دست می آورند. گاهی نیز دیده شده برخی سهامداران صف‌های فروش به صورت عمدی و برای ترساندن سهامدارن خرد تشکیل می‌دهند تا در قیمت‌های پایین سهام آنها را بخرند.
وقتی بازار صعودی و ارزش سهام رو به رشد باشد، اصطلاحاً می‌گویند بازار گاوی می باشد. در نقطه مقابل، اگر اوضاع بازار خوب نباشد و بازار رو به کاهش باشد، بازار سرمایه را بازارخرسی می گویند. یکی از دلایل این نامگذاری می تواند، این باشد که گاو در هنگام حمله سر خود را پایین می گیرد و شاخش را به سمت بالا می‌گیرد؛ اما خرس در هنگام درگیری ضربه‌هایش را از بالا به پایین وارد می کند.
سرمایه‌گذاران حقیقی که سهامداران خرد یا کوچک نیز نام دارند، آن‌هایی هستند که سهام را برای خود خرید و فروش می‌کنند. حجم معامله سهامدار حقیقی در مقایسه با سهامدار حقوقی کم می باشد. اما سرمایه‌گذاران حقوقی کسانی هستند که سهام را در حجم‌های بیشتری خرید و فروش می‌کنند و به همین دلیل تأثیر زیادی بر روند تغییر قیمت سهام می گذارند. شرکت‌های بیمه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازنشستگی و بانک‌ها … از سهامداران حقوقی بازار سرمایه هستند. در بورس قوانینی نیز برای سهامداران حقوقی است. مثلاً کارمزد معاملات آنها کمتر می باشد.
تابلوخوانی به مجموعه بررسی‌ها و مشاهدات مربوط به یک سهم از قبیل بررسی سفارش‌های خرید و فروش، حجم سفارش‌ها، تعداد معاملات، رفتار بازیگران سهم و… می گویند. در واقع، تابلوخوانی برای تشخیص میزان قدرت سهم به کار می رود.
سهام شناور بورس آن بخش از سهام یک شرکت می باشد که سهامداران آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند و قصد ندارند با حفظ آن بخش از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت داشته باشند و انتظار می‌رود در آینده نزدیک این سهام قابل معامله باشد. برای مثال اگر شرکت A سهامدار 80 درصد سهام شرکت B باشد و از سهامداران راهبردی آن باشد و قصد فروش در کوتاه‌مدت نداشته باشد، می‌توان گفت که سهم شناور شرکت B، 20 درصد می باشد.
صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، دسته‌ای از نهادهای مالی می باشند که سرمایه خود را در سهام و اوراق مشارکت می برند. این صندوق‌ها با استفاده از افراد خبره و مدیریت حرفه‌ای در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران مبتدی در بورس را تسهیل بخشیده و ریسک آنان را کم می‌کنند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی وجود دارند و دو مورد از آنها صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و صندوق سرمایه‌گذاری در سهام هستند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت دارای حداقل ریسک ممکن و درآمد ثابت می باشند. این صندوق‌ها برای آنکه درآمد خوب و مهم‌تر از آن، ریسک بسیار کمی داشته باشند، در سرمایه‌گذاری‌های کم خطر، مانند اوراق مشارکت، اوراق اجاره و… شرکت می‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام، آن دسته از صندوق‌های سرمایه‌گذاری می باشند که حداقل 70 درصد از دارایی آنها را سهام تشکیل می‌دهد. این صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب افرادی است که خطر بالاتری را می‌پذیرند و قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت دارند.
قیمت پایانی یک سهم در یک روز، در واقع میانگین قیمت‌هایی می باشد که سهم مورد معامله قرار گرفته است. اگر حجم معاملات یک روز حداقل برابر با حجم مبنا باشد، میانگین قیمت معاملات به عنوان قیمت پایانی است. اما اگر حجم معاملات کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبتِ افزایش یا کاهش سهم از قیمت کم شده و قیمت پایانی بر آن اساس محاسبه می‌شود. قیمت پایانی سهام با قیمت آخرین معامله متفاوت است.
حجم مبنا حداقل تعداد سهمی می باشد که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در دامنه نوسان کامل رشد کند یا کاهش بیابد. طبق قانون، در یک سال باید حداقل 20 درصد از کل سهام یک شرکت معامله بشود.
به هر نوع فعالیتی می گویند که منجر به غیرعادی شدن معاملات شده و تغییرات قیمت در بازه‌ای کوتاه، زیاد شود. نوسان‌گیران با استفاده از تکنیک‌های تابلوخوانی به سهم ورود یا خروج می‌کنند. معاملات صوری، ایجاد شایعه و سفارش‌‌چینی در یک حجم مشخص از مؤلفه‌هایی است که می‌توانند سبب نوسان‌گیری در سهم باشند.
اوراق مشارکت به دسته‌ای از اوراق بهادار می گویند که برای تأمین پروژه‌های بزرگ که از نظر اقتصادی قابل توجیه است از طرف دولت، شهرداری‌ها، شرکت‌های بزرگ و… منتشر شده و بازپرداخت آن تضمین شده است. به دارنده اوراق مشارکت این اطمینان می دهند که سود معینی را به عنوان سود علی‌الحساب و در فواصل زمانی مشخص دریافت می کنند.
به مقاله بورس چیست؟اصطلاحات بورسی کدامند؟ چه امتیازی می دهید
۵
۴
۳
۲
۱
