ویژگی های مدارس ابتدایی یا دبستان

هر دانش‌ آموز ایرانی قبل از آن که وارد دانشگاه شود 12 سال از عمر خود را درون مدرسه می گذارند، 12 سالی که تاثیر زیادی بر روی آموزش و پرورش وی دارد به گونه ای که 6 سال از این 12 سال مربوط به دوران ابتدایی می شود.

در حال حاظر در ایران دوره ابتدایی یا دوران دبستان به دو دوره 3 ساله که روی هم شش سال تحصیلی می باشد تقسیم بندی می شود که پس از گذشت این 6 سال در این مقطع آموزشی، دانش آموزان وارد دوره متوسطه اول می شوند.

این 12 سال به گونه ای است که می تواند از یک کودک بازیگوش یک نخبه و از یک‌ کودک سر به زیر یک جوان بی اهمیت به کار و آینده ایجاد کند و آن ها را به جامعه بشری تحویل بدهد.

مسئله ای که قرار است در این مقاله به بررسی آن بپردازیم مقوله مدارس ابتدایی می باشد، پس اگر شما هم می خواهید اطلاعاتی را در مورد این مسائل به دست بیاورید تا پایان مقاله با ما همراه باشید. اگر نگران ثبت نام در یه مرکز آموزشی با کیفیت هستید, شما می توانید به آگهی های مراکز آموزشی و مدارس ابتدائی را در وب سایت شهرهای جدید سری بزنید.

تاریخچه دوران ابتدایی:

دوره ابتدایی را به لحاظ رشد، تربیت و تکوین شخصیت کودکان دوره بسیار مهمی می دانند، همچنین به این دوره، دوره اطاعت، تأدیب، خلاقیت و به روز استعداد های عمومی هم گفته اند.­­

­­پیش از آن که مدارس ابتدایی تشکیل شوند و به صورت امروزی در بیاید کودکان با رفتن به مکان هایی همچون: مکتب خانه ها و مساجد دانش اندوزی می کردند و به درس خواندن می پرداختند.

فکر تاسیس مدارس از جمله مدارس ابتدایی با تاسیس وزارت علوم در سال 1272 قمری به تدریج گسترش پیدا کرد. طبق قانون اساسی معارف مصوب 1290 شمسی سن ورود به مدارس و مکاتب ابتدائی هفت سال تعیین و تعلیمات ابتدائی برای همه ایرانیان اجباری شد.

به موجب این قانون برنامه مدارس و مکاتب از طرف وزارت معارف تعیین می شود.

همچنین در سال 1302 شمسی وزارت معارف تصمیم به اصلاح مکاتب گرفت و به موجب آئین نامه ای که در بهمن 1303 به تصویب شورای عالی معارف رسید، تاسیس مکاتب جدید منوط به اجازه وزارت معارف گردید و باید برنامه مصوب این وزارتخانه در مکاتب تدریس شود.

این بخشی از تاریخچه مدارس ابتدایی می باشد که در این قسمت به آن اشاره نمودیم.

ویژگی بهترین مدارس ابتدایی:

در جوامع توسعه یافته آنچه در سال های ابتدایی حضور دانش آموزان در مدرسه دارای یک جلوه ی پر رنگ می شود، تربیت اجتماعی و فردی دانش آموزان می باشد و در درجه دوم تربیت علمی بیان‌ می شود.

به احتمال زیاد در مورد مدارس ابتدایی کشورهای فنلاند و ژاپن شنیده‌اید که در سال های اولیه آموزش ابتدایی چیزی به نام نمره وجود ندارد و بیشترین تمرکز آنها بر روی افزایش مهارت های اجتماعی و فردی دانش آموزان است.

البته در سال های اخیر ایران نیز در این جهت گام برداشته و نظام نمره دهی 0 تا 20 را به  نمره دهی توصیفی تغییر داده است که این نیز به نوبه خود می تواند گام مهمی برای رسیدن به این هدف و موضوع مهم یعنی افزایش مهارت های فردی و اجتماعی دانش آموزان باشد.

اما در کنار این ها وظایف والدین در انتخاب مدارس ابتدایی چیست؟

می توان گفت یکی از وظایف مهمی که والدین در انتخاب مدارس ابتدایی بر عهده دارند وجود این موضوع است که باید مدارسی را برای تحصیل فرزندان خود انتخاب نمایند که دارای ویژگی های مناسب برای رشد شخصیت و مهارت های فردی دانش آموز باشد.

این را می توان به عنوان گام نخست و مهم در انتخاب یک مدرسه ابتدایی به شمار آورد، زیرا انتخاب مدرسه ای که کادر آموزشی آن در شکل گیری شخصیت مستقل دانش آموز، آداب معاشرت اجتماعی، مسئولیت پذیری و شخصیت اجتماعی دانش آموزان کمک کند و به آن ها شرکت در کارهای تیمی و گروهی را آموزش بدهد بسیار بهتر از مدرسه ای هست که صرفا توجه خود را بر روی ارتقای مهارت های علمی دانش آموزان گذاشته است.

در مرحله بعدی انتخاب مدارسی که کادر آموزشی آن علاوه بر رعایت موارد بالا بتواند مفاهیم آموزشی را به صورت کودکانه و آسان به دانش آموزانش یاد بدهد در اولویت دوم انتخاب بهترین مدارس ابتدایی قرار می گیرد.

فراموش نکنید که اگر معلم در انتقال مفاهیم درسی به دانش آموزان خود ناتوان باشد این امر می تواند سبب سرخوردگی دانش آموزان از یاد گیری شود که این موضوع نیز به نوبه خود می تواند تاثیرات منفی و جبران ناپذیری را در آینده کودک شما بگذارد.

در یک کلام قصد داریم بگوییم که در انتخاب بهترین مدارس ابتدایی و ثبت نام کودکان خود در این مدارس اولویت اول انتخاب خود را بر روی اهمیت مدرسه بر روی مسائل اجتماعی و پروش مهارت های فردی دانش آموزان بنا کنید.

والدین باید اولویت دوم خود را بر روی توانایی کادر آموزشی بر روی انتقال آسان و کودکانه مفاهیم آموزشی قرار بدهند.

اهمیت آموزش ابتدایی

آموزش ابتدایی را می توان به عنوان اولین مرحله آموزش همگانی مطرح نمود البته آموزش پیش دبستانی را به دلیل کمبود امکانات نمی توان جز آموزش همگانی به شمار آورد.

از آن جایی که برخی از خانواده ها از امکانات کافی مادی و فرهنگی برای آموزش محروم هستند آموزش ابتدایی  در ساختار نظامی موجب کاهش نا برابری های فرهنگی می گردد.

همان گونه که می دانید آموزش ابتدایی کودکان را برای آموزش در مقاطع بالاتر آماده می کند از  این رو هرچه آموزش در این سطح از نظر کیفی و کمی عالی باشد امکان افت تحصیلی و ترک تحصیل در مقاطع بالاتر را کاهش میدهد.

همچنین می توان گفت که اگر آموزش ابتدایی به صورت گسترده ای صورت بپذیرد و اکثریت و تمام کودکان واجب التعلیم را در بر بگیرد به صورت گسترده ای می تواند بی سوادی را در کشور ریشه کن کند.

در سال 1313 نظام نوین آموزشی ایران گسترش پیدا کرد، دانشسرا و تربیت معلم در ایران به نام دارالمعلمین و سپس دانش سرای مقدماتی تاسیس شد و تا سال 1345 نظام آموزشی ایران دارای سیستم شش سال ابتدایی، سه سال دوره اول دبیرستان و سه سال دوره دوم دبیرستان بوده است که از سال 1345 طول دوره ابتدائی از 6 سال به 5 سال کاهش پیدا کرد.

بسیاری از متخصصان تعلیم و تربیت معتقد هستند که سن تقویمی افراد نباید تنها شرط ورود کودکان به دوره ابتدایی بشود، بلکه کودکان باید از نظر آمادگی مورد ارزیابی قرار بگیرند و بر اساس این ارزیابی وارد دوره ابتدایی بشوند.

البته به خاطر داشته باشید که هدایت تحصیلی مربوط به دوره راهنمایی نمی شود بلکه می توان زمینه مشاهده منظم و علمی کودک را از دوره ابتدایی و مدارس ابتدایی به وجود آورد و از این طریق زمینه های استعداد و علاقه های کودک را شناسایی نمود.

همچنین هدف عمده آموزش دوران ابتدایی پروش استعداد ها و قابلیت های بالقوه کودکان می باشد و این نوع آموزش ها در تمام جهان تحت عنوان آموزش عمومی در نظر گرفته می شود.

بیشتر بخوانید:

فضای آموزشی را چگونه طراحی کنیم؟

تفاوت آموزش های رسمی و آموزش های غیر رسمی:

آموزش های رسمی به آموزش هایی گفته می شود که دارای ساختار، هدف، برنامه ریزی، روش  تدریس و ضوابط پذیرش باشد.

تفاوتی که میان آموزش های رسمی و غیر رسمی وجود دارد این است که آموزش رسمی در داخل نظام آموزش و پروش رسمی کشور صورت می پذیرد؛ ولی آموزش های غیر رسمی مانند آموزش فنی و حرفه ای ، آموزش بزرگسالان و آموزش ضمن خدمت خارج از نظام آموزش رسمی می باشند. همچنین ضوابط پذیرش در آموزش رسمی بسیار محکم و غیر قابل تغییر است. ولی مقررات در آموزش های غیر رسمی منعطف تر است.

آموزش های رسمی بیشتر جنبه ی نظری دارند این درحالی است که آموزش های غیر رسمی بیشتر کوتاه مدت می باشند. همچنین در آموزش های رسمی معلمان باید دارای مدرک تحصیلی باشند یعنی قوانین و مقررات از پیش تعیین شده ای برای این معلمان وجود دارد ولی در آموزشهای غیر رسمی معلمان دارای مدرک خاصی مشخصی نیستند.

و علاوه بر همه ی این ها در آموزش های غیر رسمی سعی دارند کارآموزی و مهارت های عملی را در افراد ایجاد نمایند.

تفاوتی که میان محیط پیش دبستانی و دبستان وجود دارد نیز بر همین اساس می باشد به گونه ای که محیط پیش دبستانی باید مانند یک خانه باشد و مربی باید به کودک محبت کند و او را در آغوش بگیرد ولی در دبستان این گونه نیست و کلاس ها با ساختاری منظم وجود دارند زیرا فعالیت هایی که در مدارس انجام می شوند باید با نظم و انضباط باشند.

آموزش مفید در مدارس ابتدایی چیست؟

یک آموزش مفید زمانی ایجاد می شود که یک معلم بتواند مفاهیم و مطالب قسمتی از درس را با استفاده از انواع شیوه ها و فنون و روش های مختلف تدریس بیان کند. و آموزش و فراگیری آن قسمت از درس را برای دانش آموزان ابتدایی به صورت آسان فراهم آورد.

به خاطر داشته باشید برای یادگیری بیشتر معلم نباید متکلم وحده باشد یعنی به تنهایی حرف بزند بلکه او می تواند برای افزایش فراگیری آموزش از متدهای جدید استفاده کند و از دانش آموزان کار بخواهد و از آن ها بخواهد که در جریان آموزش شرکت داشته باشند.

نوع آموزش در مدارس ابتدایی

لحن گفتار و آموزش معلمان در مدارس ابتدایی باید متناسب با درک و فهم کودک باشد به طور مثال معلم نباید در مباحث ریاضی و فارسی با دانش آموزان به گونه ای صحبت کند که درک مطالب برای کودکان سخت باشد. از این رو بهتر است که آموزش ها را آسان و به زبان کودکانه بیان نماییم‌ و در هنگام درس دادن با صدایی رسا مطالب را بیان کنیم.

همچنین که در مطلب قبل اشاره نمودیم معلم نباید متکلم وحده باشد و برای رفع این مسئله می تواند با طرح پرسش هایی آسان دانش آموزان را وارد جریان درس دادن نموده و ان ها را تشویق کند به جای آن که فقط به مطالب گوش فرا دهند و گاهی خسته شوند با شوق در پاسخ گویی به برخی از سوال ها شریک بشوند و این گونه آموزش را با زبان خود بیان نموده و فرا بگیرند.

نکات مهم در تولید محتوا مدارس ابتدایی:

امروزه که با مشکلات جدیدی به نام کرونا روبه رو شده ایم و این مریضی سبب شده است که مدارس بسته شوند معلمان ابتدایی برای آموزش کودکان از تولید محتوای آموزشی بهره گرفته و مطالبی را برای دانش آموزان از پیش تهیه می کنند.

ولی محتوا تولید شده توسط معلمان باید دارای یک سری ویژگی هایی باشد تا آن محتوا به یک محتوای آموزشی مناسب تبدیل شود، این ویژگی ها عبارت اند از:

• اثر بخشی مناسب مطالب آموزشی برای دانش آموزان ابتدایی، این اثر بخشی زمانی ایجاد می شود که معلمان با زبان ساده آن را بیان نمایند.
• محتوا باید جذاب باشد و در دانش آموز انگیزه ایجاد کند تا ادامه محتوا را ببیند و آموزش های لازم را فرا بگیرد.
• به دانش آموز پرسش در رابطه با آن محتوا بدهیم و موقعیت پاسخ را از او نگیریم.
• برای تاثیر پذیری بیشتر و جذاب شدن محتوا و دور کردن آن از حالت یکنواختی می توانید در آن از عکس، فیلم و پوسترهای نقاشی و ... استفاده کنید.
• محتوا را با آرایش مناسبی ارائه بدهیم تا محتوا در ذهن فراگیر ساماندهی معقولی داشته باشد.

دوره آموزش ابتدایی دوره بسیار مهمی در آموزش می باشد که امروزه تفکر بیشتر افراد بر روی شکل گیری مناسب مهارت های فردی و شخصیت اجتماعی کودک است و در مرحله دوم آموزش های علمی در نظر گرفته می شود.

این موضوع که آموزشی علمی در درجه دوم قرار گرفته است به این معنا نمی باشد که نباید توجهی به ان شود زیرا بی توجهی به این مسئله نیز می تواند مشکلات جبران ناپذیری را برای شخص در مقاطع بالاتر ایجاد نماید.

همچنین معلمان برای آن که بتوانند یک آموزش مفید داشته باشند و دانش آموزان مطالب آموزشی را به خوبی بیاموزند لازم است که مطالب آموزشی را ساده و روان بیان نموده و متکلم وحده بودن را کنار بگذارند و دانش آموزان را در بحث های درسی شریک نمایند.

علاوه بر این والدین نیز باید در انتخاب مدارس ابتدایی بسیار دقیق باشند و حتما قبل از آن که مدرسه ای را برای فرزندان خود انتخاب کنند در مورد آن فضای آموزشی تحقیق کنند، زیرا همان گونه که گفتیم تعلیم و تربیت شخصیت و خلاقیت کودک مهم می باشد.

امید است که توانسته باشیم اطلاعات مفیدی را در زمینه مدارس ابتدائی در اختیار شما عزیزان قرار بدهیم.