سرقفلی و حق کسب و پیشه درباره مکان‌هایی است که به عنوان ملک تجاری از آن‌ها یاد می‌شود، به همین دلیل این موضوعات ارتباطی مستقیم با تجارت و اجاره دارد. به این نکته باید توجه داشت که حق کسب و پیشه و سرقفلی برای ملک های مسکونی استفاده نمی‌شود و به عبارتی دیگر ملک های مسکونی سرقفلی و حق کسب و پیشه ندارند و این موضوع فقط برای ملک های تجاری است. بسیاری از افراد اطلاعات مناسبی درباره حق کسب و پیشه و سرقفلی ندارند و تفاوت‌های این دو را با یکدیگر نمی‌دانند. اگر به دنبال این هستید اطلاعاتی درباره این موضوع به دست آورید به شما پیشنهاد می‌شود که این مطلب را تا انتها مطالعه کنید. خواندن این مطالب اطلاعات شما را درباره سرقفلی و حق کسب و پیشه افزایش می‌دهد. در ادامه این مقاله از شهرهای جدید ما قصد داریم تفاوت‌های سرقفلی و حق کسب و پیشه را با یکدیگر بررسی کنیم.
حق کسب و پیشه به عبارتی حقی است برای افرادی که یک مکان تجاری را اجاره کرده‌اند و در طول مدتی که در آنجا بوده‌اند توانست اند مشتری‌های بسیار زیادی را جذب و شهرت تجاری زیادی را کسب کنند. به عنوان مثال فردی یک مغازه را اجاره کرده و چند سال در آنجا زحمت کشیده است تا مشتریان بسیار زیادی را جذب کند و خود در بین افراد آن منطقه اعتبار کسب کرده است و اکنون مالک مکان قصد دارد که مغازه را از وی بگیرد و مستأجر ناچار به تخلیه آن مکان می‌شود. در این زمان قانون گذار قانونی را برای حمایت از مستأجر نهادینه کرده است، چرا که مستأجر از این مکان منبع درآمد بسیار زیادی دارد و زحمات بسیار زیادی کشیده است و با تخلیه این مکان تمامی این زحمات به هدر می‌رود.
این قانون زمانی اجرایی است که مستأجر مکانی را به مدت چند سال اجاره کرده باشد و در این صورت مستأجر می تواند هزینه ای را از مالک مطالبه کند. لازم به ذکر است که این مطالبه در گذشت زمان و پس از کسب شهرت در یک مکان تجاری صورت می گیرد و به اینگونه نیست که یک فرد به مدت یک سال مکانی را اجاره کرده است و بعد از یک سال حق کسب و پیشه از مالک بخواهد. دریافت حق کسب و پیشه تنها در صورتی امکان پذیر است که مستأجر چندین سال در آن مکان کسب و کار، و شهرت بسیار زیادی را کسب کرده باشد.
قانون حق کسب و پیشه یک ایده بسیار خوب و موفق است که زحمات فروشنده ها را بر باد نمی‌دهد. در این قانون ذکر شده است که برای تخلیه ملک، مالک موظف است مبلغ کارشناسی شده توسط کارشناس را به مستأجر پرداخت کند. این میزان هزینه می تواند قدری به مستأجر کمک کند تا زحماتش هدر نرود.
قانون حق کسب و پیشه در سال 1356 ثبت شده است و این قانون برای مستأجر مکان تجاری است که توانسته رونقی را به کسب و کار خود بدهد و شهرتی را کسب کند. در این صورت و با توجه به شرایط و ضوابطی که کارشناس مربوطه درج می نماید مبلغی به مستأجر پرداخت خواهد شد؛ چرا که این مستأجر مجبور به تخلیه مکان است و یک مکان جدید در محله ای تازه را اجاره می کند، از این رو ضربات مالی بسیار جدی به وی خواهد رسید.
نکته بسیار مهم این است که حق کسب و پیشه مبلغ مشخصی ندارد و همچنین اگر در قرارداد ذکر شده باشد که مستأجر در صورت تخلیه مکان، خود آن را به فردی دیگری اجاره دهد، می تواند حق کسب و پیشه را مطالبه کند.
اگر مستأجر خودش قصد داشته باشد که ملک را تخلیه کند و مالک به آن چیزی بابت تخلیه نگفته باشد نمی تواند درباره حق پیشه خود مطالبه داشته باشد، تنها در صورتی امکان پذیر است که مالک از وی بخواهد ملک را تخلیه کند.
یکی از پرسش هایی که بسیاری از افراد در ذهنشان مطرح می‌شود این است که، آیا می توان در قرارداد قید کرد مستأجر حق دریافت مطالبه کسب و پیشه را در صورت تخلیه داشته باشد؟
اگر بخواهیم به صورت شفاف بیان کنیم، قانون‌گذار این اجازه را نداده است که در قرارداد چنین چیزی قید شود و تنها در صورتی می توان حق کسب و پیشه را دریافت کرد که کارشناس تأیید کرده باشد و در این زمان مالک وظیفه دارد هزینه را به مستأجر پرداخت کند. بنابراین اگر یک مکان تجاری برای کسب و کار اجاره شده باشد نمی توان در قرارداد حق کسب و پیشه را قید کرد.
حق کسب و پیشه درباره شغل‌های متفاوتی بیان می‌شود و ما قصد داریم این مکان‌های متفاوت را برای شما معرفی کنیم:
یکی دیگر از قوانینی که بین روابط مستأجر و مؤجر و در مورد مکان‌های تجاری یاد می‌شود سرقفلی است که یک راه دیگر حمایت از مستأجرانی که طی سالیان طولانی در یک مکان فعالیت کرده‌اند و توانسته‌اند که مشتریانی را جذب کنند است.
در واقع قانون سرقفلی حقی است که قانون‌گذار برای حمایت از مستأجران ایجاد کرده است تا زحمات آن‌ها در طی سالیان طولانی به هدر نرود. سرقفلی همانند حق کسب و پیشه فقط برای اماکن تجاری است و کاربردی برای مکان‌های مسکونی ندارند.
آمدگاه قانون سرقفلی در سال 1376 است که قانون گذار برای حمایت از حق و حقوق مستأجران با سابقه در یک مکان تجاری ایجاد کرده است با این قانون مالکان دیگر نمی توانند پس از چند سال به راحتی ملک خود را پس بگیرد و مستأجران را بیکار کنند.
در سال 1356 قوانینی برای حمایت از مستأجران نهادینه شد که در سال 1376 تکمیل تر و با تغییراتی نیز روبرو شد که این تغییرات تلاش برای بهتر اجرا شدن، و همچنین حمایت بهتر از مستأجران دستخوش تغییر شد. سرقفلی معمولاً به دو نوع سرقفلی مجازی و سرقفلی واقعی تقسیم می‌شوند که هرکدام از این نوع ها تعریف خاص خودش را دارد.
بیشتر بدانید:
کدام طبقه آپارتمان برای خرید بهتر است؟
سرقفلی مربوط به کسب و کار خاصی نمی‌شود بلکه ارتباط مستقیم با امکانات محل کسب دارد بطور مثال یک پاساژ ساخته شده است و مغازه هایی که در آن پاساژ بنا می‌شوند، سرقفلی واقعی دارند. سرقفلی به عبارتی امتیازی است که مؤجر در زمان عقد قرارداد اجاره به مستأجر می‌دهد و در ازای آن مبلغی دریافت می‌کند. این مبلغ امتیازی است که به مستأجر داده می‌شود، البته در زمانی که قصد فسخ قرارداد و قطع همکاری را داشته باشند، مالک موظف است که مبلغ دریافتی را تمام و کمال به مستأجر بدهد.
یکی دیگر از مزایای سرقفلی این است که در زمان پس دادن هزینه سرقفلی به مستأجر مالک موظف است قیمت سرقفلی را به قیمت روز پرداخت کند. این نکته را باید ذکر کرد که سرقفلی فقط در صورتی است که یک ملک برای اولین بار اجاره می‌شود، اگر بارهای دوم و سوم قصد داشته باشند به افراد دیگر مکان را اجاره دهند، در قرارداد سرقفلی دیگر جایی ندارد.
برعکس حق سرقفلی واقعی که فقط معطوف به موقعیت مکانی می شد، سرقفلی مجازی به تلاش، حسن شهرت و موفقیت های شغلی مغازه دار ارتباط دارد. همچنین میزان درآمد به دست آمده از این کسب و کار با توجه به میزان سرمایه اولیه سرمایه دار ارتباط مستقیم دارد و این موضوع یکی دیگر از راه های حمایت از مستأجران است چرا که موقعیت مکانی به خودی خود نمی تواند باعث جذب مشتریان و حسن شهرت شود. این موارد زمانی محقق می‌شوند که تلاش و کوشش شبانه روزی در مکان رخ داده باشد و کاسبان توانسته باشند مشتریان زیادی جذب و فروشگاه را در بین مردم تبدیل به یک برند کند.
در قسمت اول مقاله ما تعریفی از حق کسب و پشه را بیان کردیم و همچنین تمام نکات در رابطه با سرقفلی را هم در قسمت قبل به عرض شما رساندیم. در ظاهر اولیه و در قوانین کلی این دو با یکدیگر شباهت هایی دارند مانند حمایت از مستأجر در مکان‌های تجاری؛ اما در واقع این دو قانون تفاوت‌هایی بسیار زیادی با یکدیگر دارند و اگر به مطالعه این قوانین بپردازیم متوجه خواهیم شد که این دو قانون تفاوت های بسیار زیادی با یکدیگر دارند.
حق کسب و پیشه را نمی توان در عقد قرارداد ذکر کرد و مستأجر نیاز نیست که یک مبلغی را به مؤجر پرداخت کند. این موضوع تنها در صورتی است که کارشناسان در زمان تخلیه می توانند نظر دهند که آیا یک ملک حق کسب و پیشه دارد یا خیر؟ اما سرقفلی اینگونه نیست و ملکی که برای بار اول به اجاره داده می‌شود و مستأجر می تواند در قرارداد حق سرقفلی را ذکر کند، و بابت این سرقفلی باید هزینه ای را اضافه بر بهای اجاره به مالک ملک بپردازند و در آخر زمانی که قصد تخلیه ملک را داشته باشد، هزینه پرداخت شده را طبق روز از مالک دریافت می‌کند.
حق کسب و پیشه زمانی اعتبار دارد که حتماً می بایست سند رسمی اجاره وجود داشته باشد و در غیر این صورت حق کسب و پیشه پرداخت نخواهد شد؛ اما سرقفلی اینگونه نیست و می توان با قراردادی عادی درخواست حق سرقفلی کرد.
حق کسب و پیشه تنها مختص مکان‌هایی است که در آنجا کسب و کاسبی وجود دارد، ولی سرقفلی را برای مکان‌هایی که کسب و کار در آن‌ها راه‌اندازی نشده است، نیز می توان در قرارداد ذکر کرد.
سرقفلی حقی است که تعیین آن و در اختیار گذاشتن آن به مستأجر، به دست مؤجر و وابسته به عرف و یکسری ضوابط است؛ اما حق کسب و پیشه وابسته به کاسب و کارشناسی است که تعیین کننده میزان حق کسب و پیشه می‌باشد.
قانون حمایت از مستأجر در دو تاریخ نهادینه شد که حق کسب و پیشه در سال 1356 توسط قانون‌گذاران به تصویب رسید و این قانون تا سال 1376 بدون تغییر فعالیت خود را انجام می‌داد.
بعد از سال 1376 قانون حمایت از مستأجر دستخوش تغییراتی شد که به آن سرقفلی گفته شد. سرقفلی در واقع یک قانون تکمیل تر از حق کسب و پیشه است؛ البته به قانون حق کسب و پیشه سرقفلی مجازی هم می‌گویند.
بنا بر گفته‌هایی که در قسمت‌های قبلی مقاله ذکر شد شباهت ها و تفاوت‌هایی بین قانون سرقفلی و حق کسب و پیشه وجود دارد، البته تمامی این قوانین برای حمایت از مستأجر نهادینه شده است که اگر یک فرد یک مکان تجاری را اجاره و سال‌ها برای به دست آوردن مشتریان و کسب شهرت تلاش کرده باشد، کسی نتواند به راحتی موقعیت وی را از آن اخذ کند و به راحتی تلاش های وی را هدر دهد. امید است که با کسب اطلاعات بیشتر مستأجران بتوانند از حق خود دفاع کنند.
امیدواریم با ارائه مطالب فوق از شهرهای جدید توانسته باشیم حق مطلب را ادا کنیم.
آیا تا بحال تجربه ای در این زمینه داشته اید؟ اگر بوده لطفا در زیر این مطلب برایمان بنویسید.
به مقاله حق کسب و پیشه و سرقفلی چیست؟ چه امتیازی می دهید
۵
۴
۳
۲
۱
