سقف بخشی از ساختمان است که بین طبقات ساختمان قرار گرفته و بارهای کف و وزن خود را به تیرها و ستون ها و یا دیوارهای زیر خود منتقل می کند. این بخش از بنا می بایست در برابر نیروهای وارده و تحمل وزن خود به اندازه کافی مقاوم باشد. استحکام و مقاومت سقف در برابر حرارت ، آتش سوزی و رطوبت نیز حائز اهمیت می باشد. سقف ها در دو نوع سازه ای و کاذب دسته بندی می شوند که سقف های کاذب بیشتر از نظر ظاهری و عایق صوتی و حرارتی کاربرد دارند.
1- سقف های مسطح
2- سقف های شیبدار
3- سقف های گنبدی
سقف های مسطح معمولا عمود بر دیوارهای باربر بوده و بیشتر در مناطق کم باران کاربرد دارند. با اینکه هزینه های ساخت سقف های مسطح در مقایسه با سقف های شیب دار کمتر است، ولی با گذشت زمان هزینه عایق کاری و نگه داری این نوع سقف ها به مراتب بیشتر از سایر انواع سقف می باشد.
1- سقف های چوبی
2- سقف های طاق ضربی
3- سقف های تیرچه بلوک
4- سقف های یونولیتی
5- سقف های کامپوزیت
6- سقف های کرومیت
7- سقف های دال بتنی
8- سقف های آجری
9- سقف های بتنی
در ساختمان های چوبی و در مناطقی که چوب ارزان باشد، کاربرد دارد. روش ساخت سقف های چوبی به این صورت است که روی تیرهای چوبی گرد با تخته های کم عرض و نازک پوشانده شده و روی تخته ها نیز با پوشال یا حصیر پوشانده می شود سپس روی آن را لایه ای از شفته آهکی یا بتن سبک می ریزند.
بیشتر بخوانید: انواع فونداسیون
سقف طاق ضربی یکی از قدیمی ترین و سنتی ترین نوع سقف های رایج در کشور می باشد. سهولت استفاده، پایین بودن هزینه ساخت و امکان تغییر بخش‌هایی از ساختمان بعد از استفاده از سقف طاق ضربی، از دلایل رواج این سقف بوده است. یکی از روش های متداول پوشش سقف ها، استفاده از تیرآهن و طاق ضربی آجری است. برای اجرای این گونه سقف ها در مورد ساختمان های با مصالح بنایی پس از این که دیوار ها به ارتفاع مورد نظر رسید، روی آن را قالب بندی و آرماتور گذاری کرده و به صورت کلاف بتن ریزی می کنند. هنگام بتن ریزی ورق های فلزی به ابعاد و ضخامتی که در نقشه مشخص شده، در محل نصب تیرآهن ها در بتن محکم کرده و سپس تیرآهن های سقف را روی صفحات مذکور ثابت می کنند. فواصل تیرآهن های طاق ضربی معمولا بین 90 تا 110 سانتی متر است. جهت اجرای این نوع سقف از آجر فشاری و ملات گچ و خاک استفاده می شود. در این نوع سقف آجر فشاری را با ضربه دست و با فشار اندکی با ملات گچ وخاک به صورت قوسی کار میگذارند. علت اجرای قوسی این نوع سقف ها انتقال بار وارده از سقف به تیرهای فرعی میباشد. مشکل عمده این نوع سقف لرزش بیش از حد آن ها میباشد به گونه ای که حتی با راه رفتن بر روی این نوع سقف به لرزش در می آیند. معمولا برای جلوگیری از این مشکل میلگردهایی به صورت ضربدری بین تیرهای فرعی زده میشود.
مقطع اتصال تیر آهن طاق ضربی به کلاف بتنی
اجرای سقف طاق ضربی
این نوع سقف امروزه یکی از متداول ترین سقف های اجرایی می باشد و عایق بسیار خوبی در برابر صدا و حرارت می باشد. در این سیستم از تیرچه ها به عنوان تیر فرعی استفاده می کنند، و بلوک ها تنها نقش پر کننده بین تیرچه ها را دارند و نقش سازه ای ایفا نمی کنند. در سقف های تیرچه بلوک برای کاهش بار مرده به هنگام قالب بندی از بلوک های تو خالی بتنی یا سفالی یا یونولیتی برای پر کردن حجم سقف استفاده می شود. سقف تیرچه بلوک غالبا در ساختمان های با اسکلت بتنی کاربرد دارد ولی در انواع دیگر اسکلت ها هم ممکن است استفاده شود.
1- سقف تیرچه بلوک به علت تو خالی بودن در برابر صدا و حرارت، عایق آکوستیک و عایق حرارتی به شمار می رود.
2- در سقف تیرچه بلوک به دلیل محفوظ ماندن میلگردها داخل پوشش بتن به هنگام آتش سوزی مدت زمان بیشتری طول می کشد که میلگردها تغییر شکل داده و از هم گسیخته شوند. لذا در برابر آتش سوزی مقاوم تر از سقف طاق ضربی است. در سقف های طاق ضربی به هنگام آتش سوزی در اثر حرارت تیرآهن ها به حالت خمیری در می آیند.
3- به علت مسطح بودن زیر سقف در مقایسه با طاق ضربی، ضخامت نازک کاری به حداقل می رسد و بار مرده سقف کمتر می شود.
4- وزن تیرچه ها به گونه ای است که توسط نیروی انسانی قابل نصب است و نیازی به جرثقیل نیست.
5- دارای مقاومت خوب در برابر نیروهای افقی مانند باد و زلزله است.
1- مدت زمان اجرای طولانی تر نسبت به طاق ضربی
2- به علت استفاده از قالب بندی و شمع بندی زیر تیرچه ها هزینه اجرایی بالایی نسبت به طاق ضربی دارد.
یکی از مواردی که امروزه در صنعت ساختمان مطرح می شود، بحث سبک سازی سازه و پایین آوردن بار مرده است. برای این منظور بلوک های سقفی پلاستوفوم جایگزین بلوک های سفالی و سیمانی شده اند.
این نوع سقف ترکیبی از تیرآهن و بتن است. برای درگیر کردن بتن و فولاد در تیرها روی بال های تیرها قطعات فلزی به عنوان برشگیر جوش داده می شود.
میلگردهایی که روی سقف کامپوزیت قراردارند، میلگردهای حرارتی هستند که در جهت مخالف با تیرهای فرعی، باعث یکپارچه شدن بتن و درگیری با سقف کامپوزیت شده و با جوش دادن به تیرهای فرعی مانع ترک خوردن بتن می شوند.
این سقف ها در مقایسه با سقف های تیرچه بلوک از مقاومت بیشتری برخوردارند و درهنگام زلزله به دلیل یکپارچگی بیشتر، بهتر عمل می کنند. در سقف های کامپوزیت به جای بتن از فولاد استفاده می شود. فولاد هم در کشش و هم در فشار عملکرد خوبی دارد. در سقف های کامپوزیت به دلیل وجود نداشتن بلوک های سفالی فضای کافی بین تیرآهن ها برای لوله کشی های برق و آب و تاسیسات وجود دارد. البته سقف های کامپوزیت به دلیل هزینه کاذب کاری سنگین، هزینه اجرای بالاتری نسبت به سقف های تیرچه و بلوک دارند.
در سیستم سقف کرومیت از تیرچه های فولادی با جان باز در ترکیب با بتن استفاده می شود. در ساخت تیرچه های مذکور از یک تسمه، در بال تحتانی و نیز یک میلگرد خم شده در جان استفاده می شود.
برای پر کردن فضای خالی بین تیرچه ها از قالب های ثابت مانند بلوک های سیمانی، پلی استایرن، طاق ضربی، کامپوزیت و یا هر پر کننده سبک دیگر استفاده می شود. فواصل تیرچه ها بسته به نوع قالب، از 75 تا 100 سانتی متر متغیر است. روی سقف نیز با 4 الی 10 سانتی متر بتن پوشانده می شود.
سقف های کرومیتی نیز انواع مختلفی دارند که هرکدام با توجه به کاربردی که دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
این سقف ها نوعی سقف تیرچه بلوک محسوب می شوند که با استفاده از تیرچه فلزی با جان باز اجرا می گردند. در سقف تیرچه کرومیت فضای بین تیرچه ها با پلی استایرن، بلوک سیمانی، کامپوزیت و یا هر پر کننده دیگر پر خواهد شد. این نوع سقف به علت خود ایستا بودن تیرچه ها نیازی به شمع بندی ندارد و به همین علت از سرعت اجرای بسیار بالایی برخوردار می باشد. اجرای این سقف بر روی اسکلت های فولادی، بتنی و دیوار های باربر امکان پذیر است. سقف تیرچه کرومیت در مقایسه با سقف تیرچه بلوک معمولی وزن سبک تری دارد و همین امر وزن سازه را پایین می آورد.
نحوه بلوک گذاری در سقف تیرچه بلوک کرومیتی
با هدف سبک سازی ساختمان، با استفاده از قالب کامپوزیت و بلوک های پوکه ای اقدام به استفاده از مصالح پلیمری در ساختمان شده. استفاده از بلوک های پلی استایرن نسوز در سقف باعث کاهش تا 20% مصرف تیرچه و 7% فولاد مصرفی سازه می شود.
سهولت اجرای این نوع سقف، باعث افزایش سرعت اجرا و در نتیجه کاهش هزینه های اجرایی می گردد. شیارهای ایجاد شده در زیر این بلوک ها باعث پیوستگی گچ و خاک در زیر سقف می گردد.
این نوع سقف ها در مناطقی که هنوز از سیستم طاق ضربی به دلیل سهولت و سرعت اجرای زیاد استفاده می شود، مناسب هستند. این سیستم می تواند جایگزین مناسبی برای سیستم طاق ضربی سنتی باشد. در این نوع سقف از طاق زنی به صورت ضربی برای قالب بندی سقف و پر کردن فاصله بین تیرچه ها استفاده می کنند.
منظور از دال در این سقف ها، قسمتی از سازه است که از بتن و فولاد به صورت یکپارچه ساخته می شود. دال بتنی ضخامتی بین 10 الی 50 سانتی متر دارد و در سقف طبقات اجرا می شود. وزن سقف دال بتنی بالا است و اجرای آن در مقایسه با سایر سقف ها هزینه بردار است. از مزایای این نوع سقف می توان به مقاومت بالا در برابر لرزش های ناشی از زلزله، عمر طولانی، مقاومت صوتی و حرارتی و صرفه جویی در مصالح اشاره نمود. دال بتن مسلح غالبا دارای ضخامت ثابت است و می تواند روی تیرهای بتن مسلح، فولادی، دیوارهای بتن مسلح بنایی و ستون های بتن مسلح و فولادی اجرا شود.
به مقاله انواع سقف خانه ها در ایران چه امتیازی می دهید
۵
۴
۳
۲
۱
